Heerlijk om op een doordeweekse avond nog een wandelingetje te maken met goede vrienden!
Na terugkomst van ons tripje naar Nederland, waren we druk bezig met het doornemen van alle papier-zaken en regels. Het kopen van een huis met een stukje landbouwgrond is niet 'zomaar' gedaan.
Vandaar dat het heerlijk was om mee gevraagd te worden op een klein tochtje in een laat herfstzonnetje!
De man, met psychische problemen, werd de volgende dag gevonden. Hij bleek zich schuil te houden in een hut op 600 meter afstand...
Het is duidelijk: herfst 2017 is officieel begonnen! Tijdens een wandelingetje met mijn dagcentrum-bezoekers, komen we paddenstoelen tegen in alle maten en vormen.
Zaterdag 2 september vieren André's verjaardag met een klein gezelschap. Alweer 49 jaar, maar dat wil hij niet weten...hoe gaan we dit volgend jaar vieren?!?😂
Woensdag 6 september 2017: HET KOOPCONTACT ligt officieel op tafel en we kunnen er echt niet meer onderuit. Nu nog de 'konsesjon' en dan mogen we echt zeggen dat het huis en het hele terrein er omheen van ons is! We moeten een vergunning krijgen van de gemeente Tynset om een huis met landbouwgrond te mogen kopen. Mochten we hiervoor geen toestemming krijgen, dan zullen we de boel weer te koop moeten zetten...Maar meestal, zeker met zo'n klein stukje grond, is het een kwestie van formaliteit. Fingers-Crossed...het wordt waarschijnlijk half oktober behandeld in de Gemeenteraad.
Zondag 10 september belooft een mooie wandeldag te worden, en om een beetje te ontspannen besluit ik om er op uit te trekken. De mannen in huis hebben allemaal geen zin, dus ik ga in mijn eentje...
Nou ja...helemaal alleen blijk ik ook weer niet te zijn, want aan het einde van de lange grindweg, diep het Forollhogna Nationaal Park, staan een heleboel auto's geparkeerd. Allemaal jagers...het jachtseizoen is weer geopend.
Het nationaal park Forollhogna (Noors: Forollhogna nasjonalpark) is een nationaal park in het oosten van Noorwegen. Het park ligt op de grens van de fylker Sør-Trøndelag en Hedmark. Het park is genoemd naar de berg Forollhogna, met een hoogte van 1.332 meter het hoogste punt in de wijde omgeving. Het staat bekend om zijn populatie wild rendier, één van de laatste in Scandinavië. (Wikipedia)
Het is prachtig, hier boven in de bergen. De struiken van de blauwe bessen zijn vuurrood gekleurd. Onderweg kom ik verschillende jagers tegen, dus het is goed dat ik een opvallende kleur jas aan heb getrokken...ze kunnen mij in elk geval niet over het hoofd zien!
Ik wil naar een bergtop, die op de kaart van de Tynset wandelvereniging staat. Bovenop moet er een kastje staan met perforatie-tang en topboek. Ik loop verder, maar is er geen pad te zien, waardoor ik, op goed geluk, naar de top loop. Onderweg kom ik diverse skelet-resten tegen, die de jagers vorige jaren hebben laten liggen.
Bovenop de top, zoek ik naar een kastje, maar vind niks...ik ben te ver doorgelopen en op de verkeerde bergtop terecht gekomen. Na bestudering van de kaart, denk ik het te weten...ik moet aan de overkant zijn!
Terwijl ik weer naar beneden loop, en gelukkig het pad weer terug vind, zie ik plotseling iets bewegen aan de overkant. Eerst denk ik nog dat het een kudde schapen is, maar dan zie ik het: een groep rendieren!
Prachtig om te zien...maar ik weet ook dat er jagers in de buurt zijn! Het lukt me om nog een paar foto's te maken, op veilige afstand, totdat....PANG!
Eén schot en een groot mannetje is geveld. En ik sta doodstil! Wat moet ik doen?
Ik besluit te kijken wat de kudde doet. Ik wil niet het risico lopen dat ze in paniek mijn kant op komen. Ze lopen eerst wat heen-en-weer en kijken of hun vriend nog opstaat. Deze blijft echter liggen en beweegt niet meer, dus kiezen ze ervoor om (gelukkig) aan de andere kant het dal in te gaan.
Ik heb dan twee keuzes: of ik kies een pad door het dal en ga later omhoog, of ik kies een pad dat langs het rendier gaat. Ik zie dat de jager en zijn vrouw ook tevoorschijn zijn gekomen uit hun schuilplaats, en bedenk me dan dat het voor mijzelf een goede leerschool is, om gewoon even te gaan kijken. De jacht is een onderdeel van de Noorse cultuur, dus ik zal er toch aan moeten wennen, als nuchtere, Hollandse stadsmeid!
Na een praatje met de jager, en wat foto's te hebben gemaakt, loop ik verder naar de goede top. Hier vind ik wel een kastje en kan ik eindelijk de knipjes in mijn kaart zetten. Dan loop ik rustig naar de auto terug. Het is al laat in de middag geworden en ik ben langer weg geweest dan ik dacht. Ik heb thuis heel wat te vertellen. Misschien maar goed dat de jongens hier (nog) niet bij waren.
Op woensdag 13 september werden we uitgenodigd om naar een zomer-afsluiting te komen in het theater van Tynset. Er werden weer boek-prijzen uitgereikt aan kinderen die deze zomer mee hadden gedaan aan 'Sommerles' van de bibliotheek. Zowel Niels als Tygo hadden weer diverse boeken gelezen in de zomervakantie, waarbij Niels eigenlijk het meest zijn best had gedaan om punten te verzamelen. Helaas voor hem, ging Tygo er met een prijs vandoor. Er werd namelijk eerlijk geloot onder alle deelnemers. Iedere klas had drie of vier winnaars en Tygo was erg blij met zijn bakboek!
Na alle prijsuitreikingen kregen we nog een show van een goochelaar. Tygo vond het geweldig, terwijl Niels en zijn vrienden ondertussen ook nog spelletjes op een telefoon zaten te doen....ze zijn nu de oudsten van de basisschool en voelen zich daardoor ook al erg groot en stoer. Een goochel-show wordt dan toch al minder interessant.
Niels wordt echt groter en gaat zelfs al eerder naar school! Om om acht uur op school te kunnen zijn, neemt hij soms de grote bus die beneden aan de snelweg voorbij komt. Hiervoor moet hij al vóór half acht van huis, maar hij is heel gemotiveerd...als hij dit zeven keer doet, krijgt hij een extra vrije dag voor de herfstvakantie!
Om de week hebben we 'vaffelkveld' bij het Rode Kruis. Om elkaar beter te leren kennen, is er vorig jaar een avond ingesteld, waarbij er steeds iemand wordt aangewezen die de wafels maakt. Een beetje sociaal en gezellig bij elkaar komen....Helaas werden de avonden slecht bezocht. Ik heb besloten om er een sjoel-avond van te maken, een wedstrijdje/konkurranse waarbij een fles wijn is te winnen...
Het 'konkurranse-instinct' is erg hoog bij de Noren, en het oud-Hollands sjoelen wordt erg gewaardeerd.😊
Waren we de eerste avond nog met z'n vieren (en twee kinderen)... na deze beelden gedeeld te hebben op facebook, waren er gisteren zeven leden en vier kinderen! Nu benieuwd wie er tijdens de kerst-bijeenkomst met de winst vandoor gaat!
Niels ging donderdag 14 september op de fiets naar een kamp in de bossen, een paar kilometer van Tynset, en moest overnachten in een tent. Zo trots op hem, dat hij gewoon met de anderen mee doet, terwijl hij het vlakke Nederland gewend was. Nu na drie jaar, fiets hij gewoon de berg op!
Geweldig toch, dit soort praktijk-onderwijs!?!
Sinds Tygo het boek over bakken had gewonnen, had hij zich verheugd op het bakken van gevlochten brood. Op zaterdag-ochtend heeft hij dit gedaan, samen met pappa natuurlijk!
Toen dit klaar was, besloten we om de jongens mee te nemen voor een laatste overnachting met de camper, voordat deze in zijn winterslaap gaat.
In de krant had ik gelezen dat er een familieconcert was in Hamar met Freddy Kalas. Onbekend in Nederland, maar hier in Noorwegen een bekend fenomeen onder de jongeren. Hij is, de zelf-uitgeroepen, feestkoning van Noorwegen, met simpele, maar aanstekelijke muziek. Niels en Tygo kunnen bijna al zijn nummers meezingen.
In het voorprogramma zongen Else en Emilie, voor ons twee onbekende jonge meiden. Tygo vond er niks aan, maar wij konden het steeds beter waarderen. Na twee of drie nummer kwam Freddy Kalas, en toen was het feest!
muziek van Freddy Kalas
Muziek van Freddy Kalas
Muziek van Freddy Kalas
Niels heeft helaas maar een paar nummers mee gemaakt. Daarna werd hij niet lekker, en hebben we de rest van het concert op de gang meegeluisterd. Iets teveel spanning en activiteiten afgelopen week...soms heeft hij toch nèt wat te weinig energie, en dan gaat het fout. Na het concert, hebben ze nog even bij de fontein op het plein gespeeld. We hebben de camper geparkeerd op de camperplaats aan de Mjøsa, waar we al eens eerder hadden gestaan en sliepen al snel.Woensdag-ochtend reed ik nog een keer naar Hamar om met collega's naar een cursus over dementie te gaan. Om half zeven, reed ik met een collega over de weg naar Tylldalen om een andere collega op te halen. Door de eerste sneeuw dit jaar, met zomerbanden!
In het weekend van vrijdag 22, op zaterdag 23 september waren Niels en Tygo uitgenodigd voor een overnachting in de hut bij Mona, Anna en Andreas. Andreas is een klasgenootje van Tygo, en ze zijn allemaal lid van 4H. Ook waren er een aantal jonge meiden mee van de 4H-club.
Ze hadden het erg naar hun zin gehad. De hut ligt niet ver van Tynset (Hemstadvangen), is gloednieuw en veel luxer dan wij gewend zijn van de Noorse toeristvereniging. Ze hebben nog geen water en elektriciteit, maar dat ligt wel al klaar om aangesloten te worden. De hut is goed geïsoleerd en warm.
Na nog een paar groepsfoto's op zaterdag-morgen rijden we naar Rendalen. In het kader van een bibliotheek-actie kun je je aanmelden voor diverse onderwerpen. (Jeg er nysgjerrig- Ik ben nieuwsgierig). Vandaag wordt ons iets geleerd over oude vangstkuilen.
Vanaf de bibliotheek in Rendalen worden we met een bus naar Søvollen gebracht. Daar staat Ole Karl Romensrad op ons te wachten om ons alles te vertellen over de jachttechnieken die lang geleden gebruikt werden.
Maar eerst haalt hij vlees uit de kokegrop. Een 'kokegrop' is een oude kookmethode waarbij vlees wordt gaargekookt in een kuil in de grond. Een kuil in de grond, een houtvuur, een paar ronde stenen, het vlees en aarde daar bovenop. Een meer natuurlijke manier van bereiding zul je niet vinden!
Terwijl zijn vrouw het vlees aan snijdt om later te proeven, leidt hij ons langs verschillende replica's van vangstkuilen. De vangstkuilen werden hoofdzakelijk gebruikt voor de vangst van rendieren en elanden. De eerste graven zijn gevonden voor de steentijd, maar de meesten stammen uit de periode 0 tot 1350 jaar. De jachttechniek was heel effectief en al in 1500 probeerde men de vangst te stoppen, omdat de elanden-kuddes met uitsterven bedreigd werden. Deze vorm van jacht bleef echter in gebruik tot 1863. Toen kwam er een wet die de bouw en het gebruik van jachtvallen verbood. 
Een ommuurt steengraf is nu nog makkelijk herkenbaar, als ze niet zijn ingestort in de loop van de tijd. In de bossen in onze regio, zijn er nog veel te vinden. Het is vaak een rechthoekige of ovale kuil, van twee tot drie meter lang en ongeveer een halve tot één meter breed. De diepte en de vorm zorgden ervoor dat het dier opgesloten werd en het niet voor elkaar kreeg om eruit te springen.
Na de rendier- en elanden-fangstgropa, komen we bij de laatste...de zogenaamde 'ulvestue', een kuil om wolven te vangen. Deze lagen vaak in de buurt van de boerderijen. Deze kuilen waren dieper en breder dan de andere vangstkuilen, en hadden een gladde wand. In het midden van de kuil was een klein platform, waarop een aas werd gelegd. Dit kon rauw vlees zijn, maar ook levend aas zoals een lammetje of een hondenpuppy.
Tijdens de wandeling horen we in de buurt ook een paar echte wolven, en Ole Karl roept de kleine kinderen op om wat meer in de buurt te blijven. Ook Tygo, want die loopt helemaal vooraan, ver voor ons uit.
In de loop van de rondleiding horen we ook dat ze dichterbij zijn gekomen en Ole Karl ziet ons graag allemaal weer veilig terug bij de hut.
In de hut brandt een lekker vuurtje en liggen er broodjes klaar met nog warm elandenvlees uit de kookkuil. We vinden het heel erg lekker!We praten nog even na met Ole Karl en bedanken hem voor de rondleiding. De jongens hadden over dit deel van de Noorse geschiedenis al wat gehoord op school, maar André en ik hebben veel geleerd vandaag!
