donderdag 29 december 2016

Kerst 2016 in Tynset

Net drie dagen terug van een weekje Nederland zit Tygo alweer zijn best te doen tijdens het julekonsert-kerstconcert van de kulturskole. Op woensdag 7 december werden we om vijf uur verwacht in de bibliotheek voor een afsluitingsconcert.... Tygo had net twee uurtjes les gehad! Hij vond het spannend, maar zat te genieten van alle aandacht. Wat een zelfvertrouwen!

 'It's beginning to look alot like christmas', er ligt zoveel sneeuw dat de eekhoorntjes weer op en in het vogelhuisje eten komen halen, en binnen versieren we het huis al een beetje met kerstspullen. Vanaf 1 december, als de adventstijd begint hangt bijna iedereen zijn ster voor het raam. André en Eli hebben samen een biertje gebrouwen wat nu staat te bubbelen in de wasruimte.


De waterpomp van mijn autootje stond op het punt om het te gaan begeven, dus daar gaat mijn kerstgratificatie van dit jaar....duur grapje. Dinsdag liep ik van mijn werk naar de garage om hem weer op te halen, en kwam langs de grote kerstboom van Tynset. Een prachtig plaatje met verse sneeuw op de takken in de schemering!

's Avonds om half zes had Tygo schaatsles via de idrettsskole. Om de drie of vier weken mag hij een andere sport uitproberen. Schaatsen is nog niet helemaal zijn ding, maar achter de pinguin of de sneeuwman gaat het toch snel vooruit en komt er zowaar een lach op zijn gezicht.



Op woensdag 14 december had ik een vrije dag en besloot om een skitochtje te maken. André moest, vanwege de kerstdrukte, wat langer werken en kon niet mee. Toen de jongens opgehaald waren door de schoolbus, heb ik moed verzameld en alles in mijn kleine autootje gestopt. Op zo´n 10-15 minuten rijden is een mooi gebied zonder grote hoogteverschillen, ideaal voor een beginner dus.


Het was een mooie, heldere ochtend en ik heb lekker in mijn eentje kunnen stuntelen. Pas later op de ochtend, tijdens de terugtocht, kwam ik wat meer volk tegen.


Terwijl ik, met het zweet op mijn voorhoofd, even sta uit te puffen bij een kruispunt, zie ik daar op de temperatuurmeter -15 !


Een stukje verder zie ik dat ik toch al over de helft ben. Mijn doel is 'Langsetra' en dat is nog maar 2,1 km. Ik heb er dan, volgens de bordjes, al 2,7 km. op zitten.

Na nog een lang stuk, 'vals plat' omhoog ben ik er. Langsetra is een zomerboerderij, waar vroeger de hele boeren-familie naar toe ging in het zomerseizoen, om het vee rustig te kunnen laten grazen in de bergen. Het ligt nogal afgelegen.


Ik rust er even lekker uit in het zonnetje op een 'melkerampe'. Hier werden vroeger de melkbussen op gezet,zodat de melkauto ze daar op kon pikken. Het is letterlijk doodstil...ik hoor alleen af en toe het geschuif van smeltende sneeuw. Heerlijk....maar daardoor zit ik iets te lang en raak ik te ver afgekoeld. Steenkoude vingers!



 Een prachtig tochtje, zo in m'n eentje. En weer een goede ervaring rijker, moet ik vaker doen! Het geeft zoveel voldoening, trots en energie....als je de spierpijn, dagen erna, even niet meereken....

Vrijdag 16 december hadden we julebord, kerstbuffet van het Rode Kruis bij Telstad. Genoten van heerlijk eten, leuke locatie en gezellige collega's: Skål ! Proost !

Zaterdag 17 december  beginnen we 's ochtends met kerstkoekjes bakken: pepperkaker. In de tijd voor kerst moet je eigenlijk wel minstens 7 verschillende soorten koekjes bakken, volgens Noorse traditie...daar doen we dus niet aan mee. Maar koekjes bakken met de jongens is wel leuk om te doen.


Tegen de middag komt er een voorzichtig zonnetje tussen de bomen door en gaan we op weg naar Savalen, een kwartiertje rijden.
In Savalen is er een julemarked. Nieuwsgierig geworden door de leuke foto's van vorig jaar, besloten we om er dit jaar naar toe te gaan. Nico en Ineke gingen ook gezellig mee.

En inderdaad een hele leuke sfeer, heel veel gezelligheid en dus heel veel foto's!




Een bezoek aan het huis van de kerstman hoort er natuurlijk ook bij. We troffen hem alleen niet thuis, maar hebben wel even in zijn stoel gezeten. De kerstman en zijn vrouw waren buiten een gevecht aan het voeren met 'søtnissen', de foute broer van de kerstman. Het zwarte schaap van de familie...

Even snel op de foto met de goede man. Tygo wilde niet, maar Niels en ik zijn lekker naast hem gekropen. Inmiddels werd het steeds gezelliger doordat het donker was geworden. Alle fakkels en kampvuurtjes geven dan zoveel sfeer....maar het werd ook kouder. Daarom besloten we na het toneelspel van de kerstman toch richting de auto te gaan. Volgend jaar weer!





Aangestoken door het kerst-gevoel dat we nu hadden, hebben we de dag daarna de kerstboom neergezet en versierd. Ook dit jaar geen echte boom, want we hadden geen zin om er een te gaan zoeken in de sneeuw. Daarnaast heeft Tygo er een beetje moeite mee, want hij heeft op school geleerd dat we zuinig moeten zijn op de natuur. En dat betekent ook dat je geen bomen om moet hakken, want die zorgen voor onze zuurstof.....
Mooie dingen leren ze hier op school.

In december hebben we vaak 'blåtimene' en dan is het prachtig om foto's te maken.

Het blauwe uur is de benaming voor het verschijnsel dat 's ochtends, het uur voor zonsopkomst en 's avonds, net na zonsondergang bij bepaalde omstandigheden de lucht en de omgeving een blauwe kleur aannemen. Het blauwe uur is een onderdeel van de schemering en duurt meestal slechts een tiental minuten. (Wikipedia).


Woensdag 21 december is André druk in de weer met het maken van banketstaven en kerstkransen. Er zijn wat bestellingen binnen gekomen en hij vindt het leuk om echt Nederland banket te kunnen maken.

Ondertussen ben ik bezig om nog wat laatste kerstcadeautjes in te pakken aan de keukentafel...gezellig samen aan het werk.

Kerstavond 24 december: hier in Noorwegen begint kerst al 's middags zodra alle winkels sluiten rond twaalf uur. Er zijn 's ochtends al oude kerstfilm's op tv, waar veel mensen naar kijken. Rond twee uur luiden de kerkklokken de kerst in, en dan verzameld iedereen zich bij familie of vrienden om uitgebreid aan tafel te gaan. Gewoonlijk eten ze dan kerstworst, spareribs, en gezouten,gedroogde ribben van schaap. Met zuurkool of rode kool en aardappelen.

Wij gaan onze eigen traditie maken voor 24 december. We hebben de tafel in de woonkamer gedekt en een stoofpannetje gemaakt van rendiervlees met aardappelbolletjes. Als toetje ijs met krommer, een traditioneel wafeltje die ik gemaakt had afgelopen dagen.
Daarna mochten de pakjes worden opgemaakt die onder de kerstboom lagen. De jongens kregen veel boeken en wat geld van opa en oma. Ze waren hier blij mee.


 Ze waren allebei meteen zo verdiept in hun boeken, dat ze bijna vergaten dat er nog meer pakjes onder de boom lagen.

Eerste kerstdag hebben we rustig aan gedaan, wat sneeuw geruimd, wat klusjes gedaan en eten voorbereid. Niels wilde al heel lang fondue-en. Hij vindt dit blijkbaar zo leuk, dat we beloofden om dit eerste kerstdag te doen. We hebben lekker lang en gezellig met z'n viertjes aan tafel gezeten.




 En na een tijdje een paar leuke, gekke foto's gemaakt. Het was een gezellige avond.


Tweede kerstdag hadden we een aantal Nederlanders uitgenodigd om met elkaar wat te eten en te drinken. Dit is nu het derde of vierde jaar dat het afwisselend bij de een of de ander wordt gedaan en begint een beetje traditie te worden. De meesten van ons hebben geen familie op bezoek.
We hadden drie tafels tegen elkaar aan gezet en mooi gedekt. Een beetje passen en meten, maar het werd erg gezellig !








Na deze gezelligheid moest ik derde kerstdag, 'romjula' zoals dat hier heet, gewoon werken. De jongens wilden graag mee, ondanks dat ze de avond ervoor laat naar bed waren gegaan. Op mijn werk hebben ze nl. de hele dag toegang tot gratis internet....

 Aan de westkust van Noorwegen was er een zware storm gaande, genaamd Urd, die voor veel problemen zorgde. Dit zorgde ervoor dat wij in het oosten-des-lands ook wat daarvan zouden merken. De sneeuw en windvlagen die over de bergen heen komen, zorgen voor veel sneeuw en sneeuwduinen. Nu was er zoveel gevallen dat ik mij af vroeg of ik wel uit de garage zou kunnen komen met mijn kleine Toyotaatje Aygo met twee-wiel-aandrijving....



 Het ging net goed om door de hoge sneeuw te rijden op het erf, maar bij de uitrit lag er een stevigere rand met sneeuw. Door het schuiven op de hoofdweg, door de lieve buurmannen met traktoren..., lag er precies daar iets teveel sneeuw. Mijn kleine autootje kon geen kant meer op...niet vooruit en niet achteruit. We moesten gaan graven!

 Zelfs nadat de wielen vrij waren, wilde hij geen kant op...dus ik stond druk te verzinnen wat ik nog meer voor trucs had..rijplaten uit de camper halen, of houten planken onder de wielen schuiven....pfff.
Toen kwam Niels met het lumineuze idee dat de auto wel eens te zwaar kon zijn met hem en Tygo erin. Ze stapten uit, ik gaf flink gas...en hij was los! Niels is zo trots op zijn idee, dat ik hem moest beloven om dit aan jullie te vertellen!


In Tynset waren alle sneeuwschuivers en hulptroepen al druk in de weer om alle wegen weer begaanbaar te maken...

Woensdag 28 december en vierde kerstdag in de romjula: overal in de samfunnshuser, in de buurthuizen, worden er nu zogenaamde 'juletre-festen' gehouden. Er wordt dan gezongen en gedanst rond de kerstboom en er wordt gezamelijk gegeten en gedronken met alle buren en bekenden. Wij zijn voor de gelegenheid naar Kåsa gereden, waar Peter en Ingrid wonen. Ik had gehoord dat Peter verkleed zou gaan als kerstman, en dat wilde ik wel graag zien....helaas paste hij het pak niet!



Na het dansen, zingen, een quiz en een loterij, kwam een kerstman de kinderen een kadootje geven.


Nico en Ineke waren ook gekomen, samen met de broer en schoonzus van Ineke. Met elkaar hadden we weer erg veel lol. De kinderen hadden het ook gezellig gehad, en hadden lekker rond gerend en gespeeld met de andere kinderen....even een dag niet op hun computer!
De 5e dag in romjula, donderdag 29 december, hebben we besteed aan film kijken, een weblog schrijven en buiten sneeuw ruimen en in de sneeuw spelen.



 Even wat foto's uit de tuin en op het erf. Inmiddels ligt er zoveel sneeuw, dat er een grote hut gemaakt is rondom de grote boom. De wanden zijn te hoog om overheen te klimmen, dus er is een tunneltje gemaakt als ingang.



 Nog een paar laatste, gezellige foto's in het sneeuwhol, voordat we weer naar binnen gaan. Het wordt nu snel donker, maar de temperatuur ligt net boven het vriespunt. We hopen dat het niet te lang blijft dooien, want de winter mag van ons nog wel even blijven!